PELAIO
O BRETOÑÉS REI DE GALICIA
 
De Don Pelaio, galego de sangue e terra, sábese pouca cousa; pero todo o que del coñecemos coincide en identificalo co Bispado de Bretoña. Esta seguridade fundaméntase nas crónicas do rei Witiza e nas crónicas musulmanas contemporáneas á batalla de Covadonga




O rei Witiza fixo de Tui a capital do Reino de Galicia. Na corte vivían o nobre Fabila, a súa muller e o seu fillo Pelaio. Ao querer Witiza se apropiar da muller de Fabila, o rei asasinouno e, como era costume matar a toda a familia do asasinado para evitar futuras venganzas, os parentes de Fabila fuxiron co neno Pelaio a Britonia

As noticias do asasinato encóntranse recollidas no Cronicón Albedense ou Emilianense, escrito no séc.IX: "Witiza reinou dez anos, e na vida do seu Pai tivo a corte en Tui, e aló o Duque Fabila, pai de Pelaio, feriuno cun pao na cabeza". O Cronicón Tudense afirma tamén que Witiza matou a Fabila para quitarlle a muller, igual que na Crónica de Lucas de Tui, de Rodrigo de Toledo e na de Sebastián Salmaticense. 

Os relatos árabes da epoca refírense a Pelaio coma "Belay" e a Galicia coma "Djalikyah". O historiador Ahmed Mokri testemuña que "o primeiro que axuntou aos cristiáns foi Belay do pobo da Djalikyah". Outro cronista musulmán que dá referencias de Pelaio é Hhaya en Ahmed: "en tempos de Ambesa ben Sohhim asomou en Djalikyah o guerreiro Belay". 

Pelaio chegaría a señor das terras bretoñesas e tería concedido grandes privilexios a Viveiro. Benito Vicetto especula que a súa Corte residía en Santa María de Bretoña, baseándose nos vestixios dunha edificación primitiva e na existencia nas antigas escrituras de foros do topónimo "A Casa do Pazo". 

Pelaio abortaría en Covadonga o perigo dunha incursión musulmana desde o leste, e sería sucedido polo seu fillo Fabila -chamado así en recordo do seu pai-, sendo estes os únicos sucesos conservados do seu reinado. 
 

Extracto do artigo de Ramón Cajade "Don Pelayo era Gallego"
La Voz de Galicia, 11 Abril 1976

 
lugares
natureza
contos
lecer
economía
pousada
tenda
 britonia@pangalaica.com