|
Aixola:
Utensilio cortante de folla ancha empregado para desbastar madeira
e baleirar troncos. Suxéitase de xeito perpendicular a un hastil
de madeira.
|
|
Calcolítico:
Período da Prehistoria no que se inicia a metalurxia, sendo o cobre
o primeiro metal traballado. En Galicia xorde aproximadamente en
torno ó ano 2.300 A.C.
|
|
Campaniforme:
Tipo de cerámica aparecida na fase final do Megalitismo caracterizada
pola súa forma de campá invertida e decoración con bandas.
|
|
Carbono
14: Sistema de datación absoluta baseado no contido do
isótopo radiactivo C-14 existente en materias orgánicas prehistóricas
(carbón vexetal, ósos, madeira...) que se vai desintegrando a partir
da morte dun ser vivo cunha cadencia fixa. Proporciona datacións
lixeiramente máis baixas que as do calendario real.
|
|
Cazoleta:
Pequeno oco circular escavado na pedra que aparece sobre a superficie
dalgunhas pedrafitas ou esteos megalíticos. Pode atoparse illado
ou formando agrupacións.
|
|
Cista:
Estructura funeraria de forma cuadrangular, xeralmente megalítica,
na que se introducía o cadáver, acompañado do seu enxoval funerario.
En Galicia aparece na fase final do Megalitismo.
|
|
Cromlech:
Palabra de orixe bretona que fai referencia ós círculos líticos
construídos durante a derradeira fase do Neolítico e durante o Calcolítico.
|
|
Dendrocronoloxía:Sistema
de datación que estudia os aneis de crecemento das árbores, que
se emprega para datar obxectos e estructuras de madeira que aparecen
nos xacementos arqueolóxicos. Serve para corrixi-las datacións obtidas
a partir do Carbono 14.
|
|
Dolmen:
Palabra de orixe bretona que significa "mesa de pedra". Usámola
para nos referir ás sepulturas megalíticas colectivas estendidas
por Europa Occidental. O termo "anta" é o seu equivalente
en galego, aínda que aparecen outras denominacións máis populares
como "casota", "forno", "mina" ou
"arca".
|
|
Enterramiento
secundario: Práctica funeraria consistente en leva-los
restos dun cadáver dende o lugar do seu enterramento orixinal ata
unha tumba ou osario.
|
|
Enxoval:
Conxunto de obxectos (puntas de frecha, machados, aixolas, cerámicas...)
e de alimentos que se depositaban nas cámaras megalíticas a carón
de cada corpo.
|
|
Ídolo:
Así son chamadas en Galiza as pequenas figuras lixeiramente antropomorfas
aparecidas nas escavacións dalgunhas antas, fronte ó corredor de
acceso e no límite da mámoa. Se teñen forma troncocónica e aspecto
de canto rodado reciben o nome de betilos.
|
|
Incineración:
Ritual funerario no que se queima o cadáver, e no que as súas cinzas
poden ser depositadas nunha vasixa de cerámica que logo é enterrada
ou metidas nun oco escavado directamente no solo.
|
|
Inhumación:
Ritual funerario consistente en deposita-los cadáveres, xeralmente
en posición fetal, sen telos sometidos a ningunha operación post
mortem, arrimados ás paredes laterais dos dólmenes. Adoitaban estar
acompañados dun enxoval funerario.
|
|
Menhir:
Palabra de orixe bretona que significa pedra fincada. Úsase para
referirse ós grandes monolitos levantados durante a Prehistoria
en Europa Occidental, ben sexa illados ou formando aliñamentos.
En galego empregámo-lo termo "pedrafita".
|
|
Microlito:Pequena
folla de sílex, xeralmente triangular, que se colocaba en fustes
de madeira ou óso para ser empregada como punta de frecha ou como
arpón.
|
|
Mouros:
Seres imaxinarios presentes na memoria do labrego galego que os
fai responsables da construcción das mámoas e dos castros, tan presentes
e tan visibles na paisaxe de Galiza.
|
|
Neolítico:
Período da Prehistoria no que a economía do Paleolítico baseada
na caza e na colleita de plantas silvestres, é substituída por unha
economía na que se producen alimentos, gracias á domesticación de
animais (gandería) e o cultivo da terra (agricultura). Esto contribuíu
a que apareceran as primeiras aldeas, asentamentos humanos permanentes.
Outras aportacións deste período son a mellora da talla da pedra,
a aparición da cerámica e o tecido do liño. Dinfundiuse dente Oriente
Medio seguindo as costas mediterráneas e as chairas do Danubio,
chegando ó Levante español no VI milenio A.C.
|
|
Ortostato:
Cada unha das pedras verticais empregadas na construcción dun dolmen.
En galego emprégase habitualmente "esteo" ou "chanta"
para referirnos a este termo.
|
|
Paleosolo:
Solo antigo, anterior á construcción dunha anta e do que se poden
obter datos baixo a camára ou a mámoa. É especialmente valiosa,
polos numerosos datos que proporciona, a análise dos pólenes e das
sementes que aparecen no curso dunha cavaxe.
|
|
Termoluminiscencia:
Sistema de datación aplicable a materiais inorgánicos, especialmente
cerámica, que foran quentados ou queimados, xa que mide a cantidade
de luz emitida entre a última vez en que foi sometido a un lume
e o quecemento ó que se somete para a súa análise.
|
|
Túmulo:
Montículo artificial de terra ou de terra e pedras que cobre ou
envolve un dolmen, aínda que sexa posible encontrar estructuras
funerarias sen cámara megalítica. Na lingua galega existen numerosos
termos para nomear esta palabra sendo o máis coñecido "mámoa", espallado
por toda a xeografía de Galiza, empregándose tamén "madorna" (na
serra de Meira), "medoña" (en diversas zonas de Lugo e A Coruña),
"medorra" (na comarca de Ordes), "modia" (na Terra Chá), "madroa"
(na área de Vigo", ou "mota" (no sudoeste da provincia de Ourense).
|
|
Variscita:
Mineral verdoso moi apreciado na Prehistoria para a fabricación
de adornos, especialmente colares.
|